Pres. Thabo Mbeki het die naweek uitgevaar teen Brittanje se ondersoek na Suid-Afrika se wapentransaksie en premier Tony Blair van Brittanje van skynheiligheid beskuldig.

Mbeki het sy gehoor by die Wêreld-Ekonomiese Forum-beraad in Davos, Switserland, verbaas toe hy gesê het ondersoeke na korrupsie fokus te veel op Afrika-lande en te min op die Westerse maatskappye wat die omkoopgeld betaal.

Brittanje se kantoor vir ernstige bedrog (SFO) ondersoek tans bewerings van korrupsie met die aankoop van 24 Hawk-opleidingsvliegtuie van die Britse wapenreus BAE Systems. Dié transaksie is deel van Suid-Afrika se omstrede R30 miljard-wapenpakket.

Luidens die Britse dagblad The Times het Mbeki vir Blair van dubbele standaarde beskuldig oor hy (Blair) die SFO se ondersoek na die berugte al-Jamamah-transaksie tussen BAE en Saoedi-Arabië in Desember gestaak het. “Die Suid-Afrikaanse president het gesê die besluit (om die SA transaksie te ondersoek) het sy land se beeld geskaad en gewaarsku dat hy die saak persoonlik met Blair sal bespreek,” berig The Times.

Beeld het verlede week berig die SFO wag al sewe maande vir ’n Suid-Afrikaanse wetstoepassingsagentskap om hulle by te staan met die ondersoek.

Eergister is berig die departement van justisie is glo verantwoordelik vir dié vertraging, omdat adv. Menzi Simelane, direkteur-generaal van justisie, nog nie die polisie gemagtig het om die SFO te help nie. Mbeki het aan The Times in Davos gesê Suid-Afrika sal sy samewerking met die ondersoek gee; selfs al verskil hy sterk oor die gronde daarvoor.

Maar mnr. Zolile Nqayi, woordvoerder van die minister van justisie, het gister aan Beeld gesê die SFO-aansoek “word nog oorweeg”. Hy ontken dat die versoek reeds sewe maande by justisie lê en sê hulle het dit eers tussen die einde van verlede jaar en begin 2007 ontvang. Sodra ’n besluit geneem is, sal dit bekend gemaak word.

Luidens The Times het Mbeki, met verwysing na Blair se besluit oor Saoedi-Arabië, gesê dit is vir hom ’n raaisel waarom “strategiese belange” by BAE sou geld vir een land, maar nie ’n ander nie. “Ek is verward. Dis nog nie verduidelik nie. Desondanks gebruik ons dit nie om te sê ons gaan nie met hulle saamwerk nie, maar dalk verduidelik hulle eendag aan ons hoe ’n onderskeid soos dié moontlik is.”

With acknowledgements to Adriaan Basson and Beeld.