Die “skandelikste dag in Suid-Afrika se moderne geskiedenis” met groot reperkussies vir die land se aansien in die internasionale wapenbedryf.

Só het Suid-Afrikaanse kenners van die wapenbedryf gister gereageer oor die Nasionale Vervolgingsgesag (NVG) se aankondiging dat die vervolging van mnr. Jacob Zuma weens wapenbedrog gestaak gaan word.

Dr. Richard Young, hoof van die Kaapse maatskappy C²I², betreur dit dat ’n “misdadige maatskappy” soos Thales International steeds op “misdadige wyse” in die internasionale wapenbedryf kan sake doen.

Hy meen ook die aanklagte is op “bedrieglike wyse” teruggetrek omdat “watter prosesmisbruik daar ook al kamtig oor tydsberekening was”, geen uitwerking op die vervolging inhou nie.

Mnr. Hennie van Vuuren is hoof van die Instituut vir Sekerheidstudie (ISS) se program oor korrupsie en staatsbestuur wat op onder meer “skoon” regeringsdeelname ook in die internasionale wapenbedryf gerig is.

Van Vuuren meen die omstrede wapensage is nog ver van afgehandel. “Niks dui daarop dat hy (Zuma) nie geïmpliseer is nie of dat daar nié internasionale korporasies is wat sodanige omkoopgeld betaal nie.”

Volgens Van Vuuren is die regte terugslag die gebrek aan geloofwaardigheid wat nou aan “onafhanklike instellings” soos die NVG kleef weens die onvermoë om werklik “magtige verdagtes” se betrokkenheid in die wapentransaksie te ondersoek en oop te vlek.

“As ons werklik korte mette van korrupsie op die hoogste vlak in Suid-Afrika wil maak, moet die wapentransaksie behoorlik deurgetrap word.

“Dit kan nie geskied ingevolge ’n rits tegniese argumente, soos aangevoer is nie.”

Hy meen slegs ’n ware onafhanklike ondersoek na alle beweringe, rakende Zuma en andere, kan die sage oopvlek.

“Dit moet meer as ’n geregtelike ondersoekkommissie wees, maar met ruimte vir ’n onafhanklike ondersoekspan na die hele wapentransaksie wat dalk aan die NVG verslag doen. Dit sal die geloofwaardigheid herstel van die instellings wat veronderstel is om toe te sien dat rykes en magtiges vervolg word.

“Voorts ondermyn mense soos mnr. Leonard McCarthy se betrokkenheid in politieke speletjies die oppergesag van die gereg in die land.”

Die ISS se boodskap aan Brittanje, Duitsland en Swede is om nie hul eie ondersoek na die wapentransaksie te laat vaar nie.

Young het jare ’n hofstryd op eie koste gevoer teen die departement van verdediging oor beweerde ongerymdhede met die laat aanvaarding van Thomson-CSF se wapenbod bó sy eie maatskappy se veel laer bod in die omstrede wapentransaksie.

Volgens hom is gister se verwikkeling “skreiend” omdat ’n “verdagte met soliede en ernstige aanklagte teen hom” én die wapenvervaardiger Thint skotvry daarvan afgekom het.

“Die skande vererger deurdat die NVG se nasionale adjunkdirekteur én hoof van die direktoraat vir spesiale ondersoeke ter wille van eie gewin met sy vorige hoof gekonkel het.”

With acknowledgements to Gert Coetzee and Volksblad.